ประวัติศาสตร์อารยธรรมสมัยราชวงศ์จีน: ยุคห้าราชวงศ์สิบอาณาจักร

ยุคห้าราชวงศ์สิบอาณาจักร (ค.ศ. 907-960)

ตอนปลายราชวงศ์ถังมีการก่อกบฏประชาชนตามชายแดน ขันทีครองอำนาจบริหารบ้านเมืองอย่างเหิมเกริม มีการแย่งชิงอำนาจกัน แม่ทัพจูเวิน (จูเฉวียนจง) สังหารขันทีทรงอำนาจในราชสำนัก แล้วสถาปนาตนเป็นจักรพรรดิ ทำให้ราชวงศ์ถังสิ้นสุด บรรดาหัวเมืองต่างๆมีการแบ่งอำนาจกันเป็นห้าราชวงศ์ สิบอาณาจักร คือ ราชวงศ์เหลียง ถัง จิ้น ฮั่น และโจว โดยปกครองแถบลุ่มน้ำฮวงโหติดต่อกันมาตามลำดับ ส่วนเขตลุ่มแม่น้ำแยงซีเกียงกับดินแดนทางใต้ลงไปเกิดเป็นรัฐอิสระอีก 10 รัฐ รวมเรียกว่า สิบอาณาจักรการแบ่งแยกอำนาจปกครองยุคนี้ขาดเสถียรภาพ ชีวิตของประชาชนเต็มไปด้วยความลำบากยากแค้น ต่อมา เจ้าควงอิ้น ผู้บัญชาการทหารองครักษ์ชิงอำนาจจากราชวงศ์โจวตั้งตนสถาปนาราชวงศ์ซ่งหรือซ้องเป็น พระเจ้าซ่งไท่จู่ แล้วปราบปรามรวมอาณาจักรเรื่อยมา จนกระทั่งพระเจ้าซ่งไท่จง ผู้สืบทอดราชบัลลังก์ปิดฉากสภาพการแบ่งแยกดินแดนทั้งหมดลงสำเร็จโดยใช้เวลาเกือบ 20 ปี

ราชวงศ์ทั้งห้า ซึ่งเรียกว่า ห้าวงศ์ (五代) นั้น ประกอบด้วย

เหลียงยุคหลัง (後梁) ก่อตั้งเมื่อ 1 มิถุนายน ค.ศ. 907 สิ้นสุดลงใน ค.ศ. 923

ถังยุคหลัง (後唐) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 923–936

จิ้นยุคหลัง (後晉) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 936–947

ฮั่นยุคหลัง (後漢) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 947–951 หรือ 979)

โจวยุคหลัง (後周) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 951–960

สิบรัฐ รัฐทั้งสิบ ซึ่งเรียกว่า สิบรัฐ (十國) นั้น ประกอบด้วย

อู๋ใต้ (南吳) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 907–937

อู๋เยฺว่ (吳越) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 907–978

หมิ่น (閩) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 909–945

ฉู่ใต้ (南楚) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 907–951

ฮั่นใต้ (南漢) ดำรงอยู่ตั้งแต่ ค.ศ. 917–971